H I S T O R I J A H O L O K A U S T A

 

 

Smail Cekic

Dr.Smail Cekic

 

H I S T O R I J A H O L O K A U S T A

 

Uvodne napomene

 

Sa osjecanjima iskreno dubokog bola, danas samo se okupili da se podsjetimo na zrtve holokuasta, nevino i najbrutalnije nacine ubijene Jevreje u Drugom svjetskom ratu.

 

Genocid i holokaust su bitna, sustinsko - sadrzajna podrucja mog naucno-istrazivackog rada, kojim se bavim preko dvije i po decenije. Danasnje izlaganje pripremio sam na temu “HISTORIJA HOLOKAUSTA” i obradio sam je kroz osam medusobno sadrzajno-logicki povezanih i sistematizovanih (relativno posebnih) pitanja, obima oko 50 strana. U uslovima (vremenskog) ogranicenja za izlaganje na ovu temu, ja cu se osvrnuti i potencirati bitne dijelove i momente predmetne teme, bez pretenzije da sva pitanja u cjelosti elaboriram.

 

Ovo izlaganje je zasnovano na naucno verifikovanim saznanjima i bitnim rezultatima naucnih istrazivanja brojnih i eminentnih istrazivaca holokausta, genocida i drugih oblika zlocina protiv covjecnosti i medjunarodnog prava u Evropi i svijetu.**

 

 

Generalna skupstina Ujedinjenih nacija je, jednoglasno usvojenom Rezolucijom, broj 60/7, od 1. novembra 2005. oznacila 27. januar Medunarodnim danom sjecanja na zrtve holokausta.

 

Prateci usvajanje Rezolucije, Generalni sekretar Ujedinjenih nacija je s pravom ukazao na taj poseban dan kao dan koji je “vazan podsjetnik na univerzalno proucavanje holokausta, jedinstvenog zla koje jednostavno ne moze biti prepusteno proslosti i zaboravu”. Strahote Drugog svjetskog rata podstakle su formiranje Ujedinjenih nacija. Ljudska prava za sve, bez razlike u rasi, polu, jeziku ili religiji, su jedno od temeljnih nacela zabiljezenih u njihovoj Povelji. Da li je to danas zaista tako?

 

Na ceremoniji u muzeju Yad Vashem, izraelskoj drzavnoj ustanovi smjestenoj u Jerusalemu, koja istrazuje, te muzejskim i naucnim radom cuva sjecanje na holokaust, marta 2005. generalni sekretar Kofi Anan podsjetio je da “svjetski znacaj genocida - sistematskog ubistva 6.000.000 Jevreja i miliona drugih - je, takoder, bila podsticajna snaga Univerzalne deklaracije o ljudskim pravima”. S tim u vezi, Generalni sekretar je, pored ostalog, dodao da “Ujedinjene nacije imaju svetu obavezu da se bore protiv mrznje i netolerancije. Ujedinjene nacije koje propuste priliku da budu na celu borbe protiv anti-semitizma i drugih oblika rasizma poricu svoju historiju i miniraju svoju buducnost”.

 

Podsjetimo i na to, da je jedan od prvih i danas u visestrukom smislu najvaznijih dokumenata novoformirane medunarodne zajednice, utjelovljene u Ujedinjenim nacijama, upravo Konvencija o sprecavanju i kaznjavanju zlocina genocida, koja spada u korpus najznacajnijih medjunarodno-pravnih dokumenata, u tekovine ljudske civilizacije, kao rezultat iskustva medunarodne zajednice iz holokausta i genocida u Drugom svjetskom ratu, ciji je posebno znacajni zagovornik bio Jevrej, poljski pravnik Raphael Lemkin, cija je skoro cijela porodica zrtva holokausta. Lemkinova zelja je bila, izmedu ostalog, da ubijedi medjunarodnu zajednicu u znacaj cuvanja sjecanja na holokaust, kako se novi holokaust ne bi ponovio nijednom drugom narodu, obecanjem iskazano famoznom sintagmom “never again”.

 

 

U svim periodima historije vrseni su genocid i drugi oblici zlocina protiv covjecnosti i medunarodnog prava, nanoseci velike gubitke covjecanstvu. Samo u XX stoljecu desetine miliona ljudi je ubijeno na genocidnoj osnovi. Masakri i drugi zlocini su, nazalost, dio ljudske historije od najranijih vremena.

 

Na osnovu raspolozive relevantne dokumentacije moze se pratiti kontinuitet zlocina u Evropi i drugim kontinentima, motivi za njihovo sprovodenje i razliciti nacini ispoljavanja. Mnoge danasnje liberalno-demokratske drzave su u odredenom periodu svoje historije vrsile zlocine.

 

U temelje najpoznatijih i danas najstabilnijih nacionalnih drzava ugradeni su vjerski, gradjanski i osvajacki ratovi, inkvizicije, reformacije i kontrareformacije, rekonkviste. genocid i drugi oblici zlocina protiv covjecnosti i medunarodnog prava. Svi ti pokreti ili institucije manipulisali su covjekom, odnosno njegovim nacionalnim, etnickim i vjerskim obiljezjem. Nisu to bile nacelne ili apstraktne kontraverze, vec konkretni obracuni koji su raspolagali cak i strogo fomalizovanim metodama: lomacama, pokrstavanjima, deportacijama, prisilnim protjerivanjem, koncologorima, gasnim komorama, misionarstvom, svetim ratovima, svetim alijansama.

 

XX stoljece je, nazalost stoljece genocida. Jedna za drugom razlicite grupe (nacionalne, etnicke, rasne i vjerske) dozivjele su kao takve pokusaj djelimicnog ili potpunog istrebljenja: narod Herero, balkanski muslimani, posebno Bosnjaci, Jermeni, Asirci, crnomorski Grci, Turci i drugi narodi u Maloj Aziji, ukrajinski seljaci, Kozaci, evropski Jevreji, Romi, Srbi, krimski Tatari, Ceceni, Ingusi Kalmuci, Cerkezi i drugi kavkaski narodi, Irci, Palestinci (palestinski Arapi), Kambodzanci, Kurdi, Argentinci, pripadnici domorodackih naroda u Gvatemali i drugim zemljama Latinske Amerike, stanovnici Ugande, Burme, Tutsi (u Ruandi) i drugi. Bosna i Hercegovina je, nazalost, visestruko historijsko svjedocanstvo da je dvadeseto stoljece - stoljece genocida. Njega je obiljezila monstruozna neljudska teznja da se istrijebe cijele nacionalne, etnicke, rasne ili vjerske grupe kao takve, da im se onemoguci bioloski, kulturni, socijalni i ekoloski opstanak.