Osnovni pravni, politi?ki, nau?no istraživa?ki, ali moralni i ljudski argumenata za izdvajanje Srebrenice iz bosanskohercegova?kog entiteta RS.

Odbrambene snage Republike Bosne i Hercegovine u Srebrenici su od aprila 1992. do marta 1993. uspješno odolijevale agresiji od strane Savezne Republike Jugoslavije (Srbije i Crne Gore). Procjenjuje se da je u tome periodu 1800 stanovnika Srebrenice, uglavnom civila, ubijeno na genocidnoj osnovi. Poslije velike ofanzive koju su vodila tri korpusa JNA iz Srbije od kraja 1992. i po?etkom februara 1993. godine, u Srebrenicu su stigle snage UNPROFOR-a. Vije?e sigurnosti Ujedinjenih Nacija je usvojio Rezoluciju S/RES/819 kojom je uspostavljena UN sigurna zona Srebrenica i sporazum o demilitarizaciji je bio potpisan. Demilitarizacija je prakti?no zna?ila samo razoružavanje branitelja Srebrenice, a ne i agresorskih snaga. Rezultat razoružavanja Srebrenice je da je u julu 1995 godine UN sigurna zona Srebrenica postala najve?e stratište u Evropi poslije Drugog svjetskog rata, gdje je preko 8.000 muškaraca, žena i djece bilo brutalno ubijeno. 

Poslije toga Dejtonskim mirovnim sporazumom po?initelji genocida su bili nagra?eni sa 49% teritorije Bosne i Hercegovine, takozvanim entitetom RS, u koga je bila uklju?ena i stavljena pod njegovv tzv. suverenitet i Srebrenica, ?ime su agresori nagra?eni vlaš?u nad žrtvama genocida u Srebrenici. Dejtonski sporazum i entitet RS su uspostavljen tim sporazumom je izgra?ena na genocidu po?injenom u Srebrenici. 

Prema Povelji Ujedinjenih Nacija, iste su bile dužne da zaštite svoju ?lanicu Republiku Bosnu iHercegovinu od agresije i genocida, a ne da nagrade po?initelje genocida sa teritorijom države žrtve agresije.

Internacionalni i nacionalni sudovi su pravno presudili genocid u Srebrenici. Ameri?ki Kongres i Senat, Kanadski parlament, Australijski parlament, Evropski parlament i parlamenti više zemalja su svojim odlukama politi?ki potvrdili genocid u Srebrenici. Istraživa?ki timovi najrenomiranijih svijetskih istraživa?kih institucija su nau?no istraživa?ki dokazali genocid u Srebrenici. Glavni tužilac Me?unarodnog krivi?nog tribunala za bivšu Jugoslaviju Carla Del Ponte i predsjednik tog suda sudija Theodor Meron potvrdili su da se u Srebrenici dogodio genocid prilikom njihovog nastupa na Savjetu sigurnosti UN, nešto manje nego mjesec dana prije desetogodišnjice genocida u Srebrenici iz 1995.

Internacionalni sud pravde je 27. februara 2007. donio svoju odluku u slu?aju Bosna i Hercegovina protiv Srbije po kojoj je Internacionalni sud pravde presudio: “Da je Srbija prekršila obavezu da sprije?i genocid na što je bila obavezna na osnovu Konvencije o spre?avanju i kažnjavanju zlo?ina genocida, koji se odnosi na genocid po?injen u Srebrenici u julu 1995. godine.” Sud je potvrdio da je genocid po?inila vojska i policija entiteta RS i da je Srbija imala obavezu da to sprije?i. Preživjele žrtve, potomci žrtava i svjedoci genocida su i dalje ugnjetavani od strane agresora i izvršilaca genocida u Srebrenici i Bosni i Hercegovini.

Istraživa?i genocida, ?lanovi Internacionalnog ekspertnog tima Instituta za istraživanje genocida, Kanada smatraju da niko ne može osporiti pravo izdvajanje Srebrenice iz ustavno-pravnog sistema manjeg bosanskohercegova?kog entiteta nastalog legalizacijom rezultata agresije i genocida. To pravo Srebrenici garantuje prije svega Presuda Internacionalnog suda pravde protiv Srbije i entiteta RS, presude Me?unarodnog krivi?nog tribunala za bivšu Jugoslaviju, odluke parlamenata najuticajnijih država svijeta, istraživa?ki timovi najrenomiranijih istraživa?kih institucija u svijetu. Kao istraživa?i genocida smatramo da postoji dovoljno pravnih, politi?kih, nau?no istraživa?kih, ali moralnih i ljudskih argumenata za izdvajanje Srebrenice iz manjeg bosanskohercegova?kog entiteta. IGK ?e posebnim pismom zatražiti od Kanade i drugih država da sprije?e novi atak na žrtve genocida u Srebrenici.

IGK je još 2016 godine kada je za na?elnika Srebrenice izabran negator genocida pokrenuo inicijatiovu za  izdvajanje Srebrenice i njeno pretvaranje u bosanskohercegova?ki distrikt. U državnu teritoriju s posebnim ure?enjem i od posebnog interesa za Bosnu i Hercegovinu. 

Najbolji odgovor negatorima genocida i revizionistima sudskih i historijskih ?injenica je savjetodavno mišljenje Me?unarodnog suda pravde o nemogu?nosti opstanka entiteta RS. .Zato je važno da se dobije savjetodavno mišljenje Me?unarodnog suda pravde: da li entitet RS treba biti ukinut nakon presuda za genocid od strane Me?unarodnog suda pravde i Me?unarodnog krivi?nog krivi?nog tribunala? Dobijanje navedenog savjetodavnog mišljenja je ispit i iskušenje li?nog i kolektivnog aktivizma u koje moraju biti uklju?ene akademski, nau?no-istraživa?ki i materijalni kapaciteti države Bosne i Hercegovine i posebno bosanskohercegova?ke dijaspore.

Institut za istraživanje genocida, Kanada {IGK}