Svi koji i dalje osporavaju ovaj važan historijski datum moraju biti svjesni činjenice da je 1. mart temelj bosanskohercegovačke bitnosti i bitisanosti

Svi koji i dalje osporavaju ovaj važan historijski datum moraju biti svjesni činjenice da je 1. mart temelj bosanskohercegovačke bitnosti i bitisanosti

 

Prvi mart je prelomni historijski trenutak savremene Bosne i Hercegovine jer potvrÄ‘uje njeno državno, pravno, političko i društveno trajanje i uzdizanje. Ovo je historijska činjenica koja je naučno i društveno verificirana. ÄŒinom nezavisnosti Bosna i Hercegovina se u formi nezavisne države politički reuspostavila.  Referendumom su potvrÄ‘eni bosanskohercegovačka državnost, samostalnost i nezavisnost kao većinsko opredjeljenje graÄ‘ana Bosne i Hercegovine. Bosna i Hercegovina je iskoristila svoje pravo da u procesu raspada Jugoslavije zatraži od Evropske zajednice nezavisnost i suverenost. S obzirom na to da je Republika Bosna i Hercegovina nastavila svoje postojanje kao država sa članstvom u Ujedinjenim narodima i drugim meÄ‘unarodnim organizacijama pod imenom Bosna i Hercegovina, to znači da Zakon o danu nezavisnosti koji je usvojila Parlamentarna skupština Republike Bosne i Hercegovine  važi sve dok ga ne izmijeni Parlamentarna skupština Bosne i Hercegovine.  Zakon do danas nije izmijenjen. Dan nezavisnosti je državni praznik.

 

Parlament je 28. februara 1995. godine donio odluku da se 1. mart slavi kao Dan nezavisnosti Bosne i Hercegovine. Evropska ekonomska zajednica je priznala ovaj dan, a ukaz o proglašenju zakona kojim se 1. mart proglašava Danom nezavisnosti Bosne i Hercegovine i državnim praznikom potpisao je predsjednik Predsjedništva Republike Bosne i Hercegovine Alija Izetbegović 6. marta 1995. godine.  Prethodno je Zakon o 1. martu donijela Skupština Republike Bosne i Hercegovine, 28. februara 1995. Dan nezavisnosti je za svaku zemlju i narod veličanstven, zato je 1.mart 1992. godine za nezaborav. 1.mart je bio naša sudbina i neumjesno je pa i griješno pitanje da li je išta moglo biti drugačije. Mi ne bi smo bili ono što jesmo da smo tada u ime sumnjive sigurnosti izabrali podčinjavanje.

 

Taj historijski datum i naučno verificiranu, pravnu i historijsku činjenicu, vlasti manjeg entiteta još ne prihvataju. Ali značaj ovog historijskog datuma daleko prevazilazi dnevnu antibosanskohercegovačku politiku. Historijska činjenica je da je Bosna i Hercegovina tim danom postala članica meÄ‘unarodne zajednice, internacionalno priznata 177. članica Ujedinjeih Nacija. To je nepobitna stvarnost s kojom antibosanskohercegovačka politika mora računati, jer se ta pravna stvarnost ne može dovesti u pitanje.

 

Referendumom su stvoreni preduvjeti za meÄ‘unarodno priznanje državnog suvereniteta i političke nezavisnosti Bosne i Hercegovine koji omogučuju egzistenciju največih bosanskohercegovačkih vrednota, Ideje Bosne i Bosanskog duha. I baš na te vrednote, koje su stotinama godina utemeljivale Bosnu i Hercegovinu, koje su stotinama godina hranjene iz bosanskohercegovačke historije, tradicije, kulture, odmah poslije meÄ‘unarodnog priznanja, izvršena je agresije i genocid. Strategija agresvno genocidnog zla udarila je na simbol bosanskohercegovačkog trajanja i uzdizanja, na bosanskohercegovačke čuvare. To se ne smije i neće zaboraviti. To se mora i hoće pamtiti u ime života bosanskohercegovačkih vrednota. Obnova vjere u te vrednote je strateški cilj svih onih koji poštuju državu Bosnu i Hercegovinu. Samo slobodan čovjek, graÄ‘anin, svojom uutrašnjom energijom može doći do te vjere.

 

Ali Bosna i Hercegovina još nema državnih garancija za svoju slobodu. Gdje postoji strah nema slobode. Gdje nema istine ima laž. Gdje nema pravde ima krivde. Gdje se ne može govoriti svojim maternjim jezikom, učiti i gajiti svoja kultura, tradicija nema demokratije, ljudskih prava i sloboda. Dok se Bosna i Hercegovina progoni zbog svojih vrednota, dok Bosna i Hercegovina još traga za istinom i pravdom, dok Bosna i Hercegovina još broji svoje mrtve i traži nestale u znak poštovanja prema svima onima koji su prepoznali značaj nezavisnosti i suvereniteta države i dali svoj glas za nezavisnost i budućnost, dužni smo graditi demokratsku, jedinstvenu državu Bosnu i Hercegovinu, dužni smo obilježavati Dan nezavisnosti, dužni smo se boriti protiv stratega i ideologija zla.  Pravo na bolju budućnost podrazumjeva obavezu da se gradi strategija kulture pamćenja.

 

Manji bosanskohercegovački entitet nepriznavanjem 1. marta kao Dana nezavisnosti Bosne i Hercegovine krši unutrašnja i meÄ‘unarodna normativna akta. Dan nezavisnosti Bosne i Hercegovine ne samo da se ne obilježava na prostoru manjeg entiteta, nego se ne obilježava ni u kantonima sa većinskim hrvatskim stanovništvom, iako su hrvatski graÄ‘ani masovno izašli na referendum i odlučili da Bosna i Hercegovina bude nezavisna i suverena država. Tako se i u tim kantonima kršie unutrašnja i meÄ‘unarodna normativna akta. S obzirom na to da su Hrvatska i Srbija priznale nezavisnu i suverenu Bosnu i Hercegovinu i bosanskohercegovačke srpske i hrvatske političke snage bi trebale prihvatiti činjenicu da je Bosna i Hercegovina  1. marta 1992. godine postala nezavisna i suverena država. To niko ne može osporiti.

 

Kultura pamćenje, kao program opstanka žrtve, mora nadjačati suze, ojačati moral, očvrsnuti ambiciju i postati apsolutni kompas u ponašanju i činjenju svega. Kultura pamćenja će svjedočiti da žrtva nije broj, već je žrtva život, život koji se mora pamtiti suosjećanjem, utoliko više što smo svi mi mogli biti, i svi možemo postati, komadi odjeće koji se vade iz masovnih grobnica. U svakoj je žrtvi ispisan i naš život. Žrtva mora baštiniti i podsticati pisane, umjetničke oblike kulture pamćenja, budući da samo ono što je pisano može emotivno iskustvo prenijeti kroz vrijeme i prostor. Stoga je podsticanje pisanog izraza o zločinu jedna od strateških, razvojnih tačaka kulture pamćenja.

 

Imperativ mira trijumfovaće nad interesima agresije i genocida samo ako afirmišemo principe pravednosti i istine. Živimo u periodu u kom se Bosna i Hercegovina nalazi pred sudbonosnom odlukom o izboru sopstvenog trajnog političkog, evropskog opredjeljenja. Krupnu ulogu u ishodu te odluke imaće stav prema istini o zločinima agresija i genocida i pravdi za žrtve tih zločina. Ne uspije li da preispita odluku o podjeli zemlje, države i društva, donijetu Dejtonskim sporazumom, i to na osnovu genocida, dokazanog činjenično kako u cjelini, tako i u svim pojedinim fazama njegovog izvršenja, ne preduzme li potrebne korake za eksplicitnu osudu režima, vlada i država koje su agresiju i genocid koncipirale, planirale i izvršile, Bosna i Hercegovina, odnosno bosanska ideja na kojoj se zapravo i zasniva ideja Evropske Unije, doživjeće težak poraz. Humanističke vrijednosti i ideali bosanske ideje biće potisnuti na margine društvenog života i u centrima političkog odlučivanja. Ako bosanska ideja ostane imuna na pritiske korumpiranih unutrašnjih i vanjskih političkih lobija, ako se inspiriše konceptom politike kao djelovanjem usmjerenim ka ostvarenju dobra svih graÄ‘ana, ona će se reobnoviti i trajno učvrstiti u svome primarnom izvoru i izrazu: poštovanja, priznavanja, prihvatanja i tolerisanja drugog i drugačijeg na principima istine i pravde. U tom slučaju dobovamo punu satisfakciju žrtvama agresija i genocida, afirmišemo principe pravednost i istine. Pravednost će biti uzdignuta u princip bosanske ideje i politike, uzajamno poštovanje i jednakost prava svih graÄ‘ana i naroda postaće načelo regulisanja njihovih uzjamanih odnosa, imperativ mira trijumfovaće nad interesima agresije i genocida.

 

Država je pravni okvir i vladavina zakona, što nam osigurava slobodu i graÄ‘ansko dostojanstvo. Stoga je pitanje njezinog suvereniteta od izuzetne važnosti za sve nas. Duboka isprepletenost izmeÄ‘u prava individue i suvereniteta države dio je našeg ljudskog dostojanstva koje ostaje nepotpuno dok suverenitet Bosne i Hercegovine ne bude riješen kao što je slučaj sa svim modernim državama svijeta. Pitanje suvereniteta s naučnog i kulturno-historijskog stanovišta jedno od najvažnijih pitanja. Nigdje u Evropi etničke grupe nemaju suverenost nego suverenitet pripada državi. U Bosni i Hercegovini se već može govoriti o nekim vrstama ograničenih suvereniteta, kao i o vanjskom i unutrašnjem suverenitetu.

 

Bosna i Hercegovina je stara evropska država. Ona ima duboke korijene državnosti u dalekoj prošlosti. Daleke korijene državnosti pokazuje stalnost njenih granica. Bosna je obnovila svoju državnost na svom državno-historijskom prostoru koji je doživio vrlo male korekcije u pogledu granica od 1699. godine.  Bosne i Hercegovine spada meÄ‘u rijetke države u svijetu koja ima tako dugo svoje nepromijenjene političke granice. Jednom izgubljenu nezavisnost država teško ponovo stiče. Bosni je trebalo 529. godina da je ponovo osigura 1992. godine. Nezavisnost i sloboda je plaćena životima graÄ‘ana, materijalnim i kulturnim razaranjem svega onoga što je simboliziralo Bosnu i Hercegovinu, odnosno Ideju Bosne i bosanskih duh u strašnoj agresiji i genocidu. A baš Ideja Bosne i bosanski duh  joj daje vrijednost, što je čini izuzetnom. Bosna i Hercegovina nije poklekla, uspjela je da se odbrani od agresora i zločinaca. A sa 1. martom 1992. godine započinje hod Bosne i Hercegovine kao suverene i samostalne države, utemeljene u najtežim   okolnostima agresije i genocida na nesalomljivoj i jasno izraženoj volji patriota koji su odbranu svoje domovine prihvatili kao najuzvišeniji i najjasniji zadatak. Zato obilježavamo Dan nezavisnosti, jedan od najznačajnijih datuma njene historije. Prošlost nećemo zaboraviti.  Iz nje moramo učiti i sve svoje snage usmjeriti ka našoj budućnosti. Svi koji i dalje osporavaju ovaj važan historijski datum moraju biti svjesni činjenice da je 1. mart temelj bosanskohercegovačke bitnosti i bitisanosti. Bosna i Hercegovina nastavlja kontinuitet Republike Bosne i Hercegovine sa 1. martom - Danom nezavisnosti i 25. novembrom - Danom državnosti.

 

Nije bitno protiv kakve sile se borite, već kakvu svetinju branite. Oni koji poštuju jedinstvenu, suverenu, nezavisnu, demokratsku Bosnu i Hercegovinu, oni koji priznaju historijske rezultate referenduma iz 1992. godine, oni koji priznaju naučno verificiranu činjenicu da je Bosna i Hercegovina priznata tada kao nezavisna država,  treba da se osjećaju počastvovano zbog historijske činjenice da pripadaju generaciji utemeljitelja nezavisne države Bosne i Hercegovine. Ostale koji rečeno negiraju nećemo moliti, već poručiti Dan nezavisnosti je bio jeste i vječno će ostati simbol bosanskohercegovačkog državnog i društvenog trajanja i uzdizanja. Slavili ga ili ne Bosna i Hercegovina je nezavisna država koja kao takva postojala, postoji i stalno će postojati.

Emir Ramić